Sanskrit Domain

1. शब्दरूपाणि - वाक्येषु विभक्तिप्रयोगाः

  • अजन्ता:

    बालक, फल, रमा, कवि, मति, वारि, नदी, शिशु, धेनु, मधु, पितृ, मातृ, कर्तृ, सखि, दातृ, नृ, स्वस्, अक्षिगो वधू।

  • हलन्ता:

    राजन्, भवत्, आत्मन्, विद्वस्, वाच्, पथिन्, मरुत्, तादृक्, दिश्, धनिन्, पश्चन्, अष्टन्, नवन्, दशन् ।

  • सर्वनामानि

    सर्व, तत्, यत्, किम्, इदम् (त्रिषु लिड्गेषु), अस्मद्, युष्मद्।

2. धातुरूपाणि

  • परस्मैपदिनः

    गम्, नम्, अस्, हस्, श्रु, नश्, आप्, शक्, इष्, प्रच्छू, कृ, ज्ञा, भक्ष्, चिन्त्, नृत्, कथृ, नी, पच् (लट्, लृट्, लोट्, लङ्, विधिलिङ् इति पभ्चलकारेषु प्रयोगाः)

  • आत्मनेपदिनः

    लभ्, सेव्, वन्द्, याच् (लट्-लृट्-लङ् लकारेषु)

3. सन्धयः सन्धिविच्छेदाः च

  • स्वरसन्धिः

    दीर्घः, गुणः, वृद्धिः, यण्, अयादिः, पूर्वरूपम्।

  • व्यक्जनसन्धि:

    श्रुत्वम्, पुत्वम्, जश्व्वम्, अनुनासिकः, अनुस्वारः, परसवर्णः।

  • विसर्गसन्धि:

    उत्वम्, रत्वम्, लोप:, विसर्गस्थाने स्, श्, प् ।

4. समासाः विग्रहाः च

  • अव्ययीभावः

    यथा, प्रति, उप, अनु, निरु, सह, अधि।

  • द्वन्द्व:

    इतरेतरद्वन्द्व:, समाहारः, एकशेषः।

  • तत्पुरुष:

    विभक्तितत्पुरुषः, कर्मधारयः, द्विगुः, उपपदतत्पुरुषः।

  • बहुव्रीहि:

5. प्रत्यया:

  • कृत्-प्रत्यया:

    क्त, क्तवतु, तव्यत्, अनीयर्, शतृ, शानच्, क्तिन्, कत्वा, ल्यप्, तुमुन्, तृच्।

  • तद्धित-प्रत्यया:

    मतुप्, इन्, ठक्, ठज्, त्व, तल् ।

  • र्त्री-प्रत्ययौ

    टाप्, डीप्।

6. उपपदविभक्तिप्रयोगा:

7. भाषिककार्यम्

  • विशेषण-विशेष्यपदचयनम्
  • कर्तृक्रिया-पदचयनम्
  • पर्याय/विलोमपदचयनम्

8. छन्दसां सोदाहरणलक्षणपरिचयःः्लोकेषु छन्दोऽभिज्ञानम्

  • छन्दांसि - अनुष्टुभ्, इन्द्रवज्रा, उपेन्द्रवज्रा, उपजातिः, वंशस्थम्, वसन्ततिलका, मालिनी, शिखरिणी, शार्दूलविक्रीडितम्, मन्दाक्रान्ता।

9. शब्दालड्काराः अर्थालड्काराः च

  • शब्दालङ्काराः - अनुप्रासः, यमकम्, श्लेषः।
  • अर्थालड्काराः - उपमा, रूपकम्, उत्प्रेक्षा, अर्थान्तरन्यासः।

10. संस्कृतसाहित्यस्य सामान्यपरिचयः

CUET (UG)

CUET (UG)

CUET Syllabus

Blog